Wednesday, March 25, 2009

Mumbai Tuisunsuo 22/03/09 Vol 1 Issue 28

I NGAITUO VE HLAK AM?

Part-1

~ Marc Lalrohlan

“Remember when you were young, you shone like the sun

Shine on you crazy diamond

Now there’s a look in your eyes, like black holes in the sky” David Gilmour


Awleh,Mumbai-a um hai hih lekha inchuk dinga hung nekin fak-le-dawn thra lem beisei-a hung thla deu fur ei ni ring a uma.Lekha inchuk dinga hung an khat tawka ei lo hmu pheu pheu ti bak hih chu,sin thaw ti el inla,fak-le-dawn zawng ei ni deu taka.Ei sin thawna khom hih a zau(diverse) khop el a.Hmar,khawpui danga um hai nek daiin industry khom ei huop liem lem ni in an lang.Indian Rupee chau la lut lova,American Dollar khom tamtak la lut tu ei ni hrim bawka.Chu el chu dittawk lova Bollywood sum khom hi ei wallet/purse a hai a lut rawn vet tho an tah*(Lalthasang hril danin).Tumru taka mani in lum hai maksana,kawr-le-vai ram ;annawleh fiemthaw titak deuva Vairampur-a beiseina-a thruoi-a hung thlang-tla chu ni-in an lang a.Bawng taka hrilin, sinthaw dinga hung ei ni na-a chun in ang pu’t inla khom,ei hung thlak nasan tak chu chi dang dang a ni ringhla a um naw-a.Ei sinthawna hai khom an ang naw hrima,ei sinthawna ei hmasuon pei dan ding,tuta inthawka kum 3,kum 5 la hung ding ei hang thlir dan khawm a dang fur chu ring a um.Annawleh, a sie taw’p-ah,mani hmabak khom thlir hranpa chuong lova nitin el hi black & while a hmang kuol vel mei mei khom ei um el thei bawk!Mumbai hih Titanic, Ship of Dreams an ti ang ela;City of Dreams ti thei hiel a nia.Sumdawngna khawpui ni-in,industry tamtak hai innghatna a ni ang hrimin,remchangna tam hlie hlie reng ania,tulai thalai tawng taka “happening” tak chu anih.Amiruokchu,chuong thil tamtak ei zuk tarlang baka chun,Mumbai-a nitin nun khal harsa le tuorsel a trul zie hrietu hai ei ni vawnga.Khawpui dang hai neka security deposit pe rawn tak le rent pe to tak khom ei ni bawk.Auto RickShaw ei chuong sei lei nilova, a Auto rickshaw in thau ieng zam a fak-a ti hisapa Auto chuong man pe ei ni bawk.Mumbaia thil an lo thaw dan po po hi ei ni a mi khing zat zat khomin an lang-a.A chang chu, tu hril kher lova mani-a ngun taka ei in ngaituo fur hlak chu ka ring.Mumbai-a an thil lo thaw dan chu a ieng ieng khom nisien,mihriem/mimal, ni tin-a fak zawng thua khawlai khawpui a um khom nisien thil an khel thei lo le ei la hmasuon seng ding chu Mumbai-a ei um leiin a nep in a harsa sap chuong naw-a.

Ei mi ropui hmasa hai hieng Pu L Keivom,Pu L B Sinate,famtah Pu Lalthanzau le a dang dang hai hun ei hang thlir kir chun physiotherapist,hairstylist,musician,Beautician,BPO le a dang dang hai chun fak zawngna dingin poimawna reng an nei ring a um naw-a.Awleh,chulai thrang iengza ma nih liem ta hnung ei zuk thlir kir chun,ei hla phuok tu’n “Dar ang kan sai New Delhi” a ti lai hun vel kha ni in,tulai-a ei mi hlun retire mek hai hih an lo zu globalized thla hmasat hun kha ti el thei nieng a ta.Chuonglai chun,ei ni Hmar nau hai khawsakna le fakzawng dan chun hrillo,India khawsakna meu khawm a lan hnuoiin,dan le dun khir taka la’n enkawl kha ei ni a.India in khawvel dang laka a sumdawngna kawt a la khar tlat leiin,sawrkar sin bak hih sin zawngna ding a la vang em em anih.Anih ngei mitin hlak lekha hriethei ei ni bawk si nawh.Lekha thiemthei tak khom ni inla,inchuk ding chun inchukna hmunthra pan a lo trul nawkin,sum tamtak seng a lo trul nawk hlak bawk.Khalai-a lo pieng hai khah,tulai-a ei ni thalai hai leh ei zukin en chun,ei vang nei hle biekin,mani thilpekna tieng tieng-a fak zawng thei-a a hang um el ta dam hih,Tulai Khawvel(Modern World) in a hung phur, vangneina chu a ni ngei.

Ei sin thawna hmun i zir pei-in,ei hmatieng thil ding hih mani tawk senga ei thlir neu neu hlak chu ka ringa.A then chu,ei sinthawna pangai-ah kum 3 chen a thlir um ei ta,kum 5 chen am anih; annawleh ei sinthaw sawngna dinga thlir pawl khom um bawk ei tih.A then chun,thla tlawmte chau khom ei thlir a ni el thei.A si tawpa,Kalina kotthler bak thlir khom ei um el thei.Iengkhom ni sien,khawlai hmun hmun-ah sin thaw-in,ei sinthaw an hnuoi-in,an sangin,ieng ang-a ramdang poisa khom la lut inla,ei hlaw tlomin,tam sien;sin thaw tu po povin ei la hmasuon ngei ngei ding thil pahnih a um thei-a.A pakhatna-a chuh tuta inthawk kum 20/30 a hungin voi chena chuh voisuna,thalai hrattak ei ni lai-a ei sin thaw ang hin ei thaw zing thei ta naw ding anih.Chu um zie chu, hi kum 20/30 sung in ei sin thawna, khawlai khom lo nisien ei-in thrang/kaisang met am ani be’k a trul tina ani chuh.Entirna’n voisuna cement le lei-ngoi chawk pawl vel mei mei ka ni chun,kum 20/30 liem hnung chun Head Mistiri ekthu bek, an hnuoi tawpa ka ni a trul ani chuh.John Grisham a novels tiemtu hai chun hrieng ei ta,America a lawyer hai khu Law Firm an hang lut hlima an hang tum hmasa tak chu Partner ania.Sienkhom Partner ni thei ding chun na men lova sin thaw a trula,karkhat-a darker 80 neka tlomlo thaw-in,Partner chu an hnawt ta char char el anih.Iem ana a san ei ti chun,hung upa’ng an ta,kum 40/50 an hung tling ta chun an thratlai ang-a sin rum tak kha an thaw thei ta naw el baka,Partner an lo ni ta chun,Rookie(sin hung zawm thar) hai ang-a sin rum thaw taluo ta lovin,hlaw thranemtak la-in,an upat hun zalen le in hoi taka hmang an in beisei lei anih.A pahnina a chu,damsunga sin thawthei dinga pathien in a mi lo indin ei ni naw leiin,mitin retirement/*pension(* abiekin sorkar thoktu le hmun threnkat-a thoktu hai,sin an tawp ta hnung-a an dam sung-a,thlatina sum an la dong chuh.Pension hmu kher lo khoma retire thei ani bawk) dinga ei silfen hai ei lo siem thra seng chu thilmakmaw anih. Chu el khela private sector-a sinthaw hai lem chu Sumdawngna Thlivir*(*business cycle annawleh economic boom or recession ti-a ngai el thei a nih) lunginsietna dungzui ang-a,ei hlaw thrahnem tak(variable pay ti-a ei hrietlar lem chu) le ruoi(employ/hire) ei la ni ding le ding naw chu hi thlivir le khitmat tlat ani leiin;hieng laka sietna-a inthawk hin ei himnaw sengin,a lo hmu lawk thei tukhom ei um nawh.Hieng thil hung tlung ding le tlung thei hai hih I ngaituo ve hlak am?

LAWRKHAWM

~ Hung tlung ding Tarik 29 hin HCFM chu kum khat alo tling ve der ding chu ani tah. HCFM chun thei ang tawpa ropui le inhawi deu hmang ani ngei theina hma alo lak der ta a Pathen thucha hrlitu dingin Pastor Lalsiesang Pune anthawka hung dinga incha a nih. Mitin ei Fuonding Day hmang dingin chawl lo lalawk seng tumin kim taka inkhaw dinga fie ei nih.

~ Tuta kar liemtah khan North-East hmun hran hran a inthawkin Tata Institute of Social Science a Programme dang danga inchukna beiseiin intarvieu pekin an hung. MT chun hlawtling takin admisawn hmun ngei hai siem a nuompui tawl hle.

~Nk Gladys Sanate chun remchang le inhawi lem nia a hriet leiin a PG hawngna hmun Punjabi chawl a’nthawkin Kolivery hmunpui tieng a hung damsawn nawk tah. PG inhawi deu a um nuomhai chun biek thrat vat chie ning a tih.

~ Liemtah Zirtawpni khan Nk Singlienkhawli hai unnau pathum chu chawl hmang dingin Khawmawi panin Mumbai anlo suoksan. MT chun chawl inhawi taka hmanga damtaka an hung kirnaw ngei a nuom pui hle.

~Pu Kaprosang Juote le a hmangai em em annu Olivia Fimlalkim chu Bangkok khawpui-a Honey Moon hmang dingin Mumbai-a ruol le paihai kan malamin zankhat an hung riek. MT chun inhawi taka Honey Moon hmang dingin a ditsak pui hle.

~Tv Daihminghtang MumbaiHmar Administrator le MT Editorial Board Member nilai zing chawl hmanga Siel khawpui-a fe chu voizantieng a hung tlung beisei a nih.

~Tuta kar liemtah khan North-East hmun hran hran a inthawkin Tata Institute of Social Science a Programme dang danga inchukna beiseiin intarvieu pekin an hung. MT chun hlawtling takin admisawn hmun ngei hai siem a nuompui tawl hle.

TRONGBAU

“ Tlangval inleng ei nei lai lai Eli hi a lo trong trong in , khom ku hi ni tang a ti ngaizawng ka nei thei naw na.”

Nk Joy Rebecca

“Tulai hin Zari hi pasal nei a hnai deu am ani ta ding, buoi deu hin a in rawng a nala. Marka le Lalal hin investigation lo thaw ngei hai sienla thra ngawt a tih.”

Pu Darza

“ Kei nunghak hai an hming ka hriet le,an hmel chau anih ka hriet,Sangbhai” Tv Marka

“ Ka antennae a thra anih.Ka vuong in sang bawka....Anachu ka trongbau hih lovin suo chuong thrak naw ro....”

Nk Zari(Zarbhai)

“ Train inchawm thlak ding chun mi ruoi el ro,ka thiem an tah.Vai hai khoma “wah wah” an mi ti el anih”

Nk Mary Hrangchal

“ Hmar tlangval hai hih hung leng ve hlak in la,hmun dang-ah in leng leng tho bawk si”

Nk Darlienmawi(Da-mawi)

FOUNDING DAY PROGRAMME (2:15 PM)

Chairman :Paukhomoi Singson

Hun hawngna Hla :A Mi Thuoi Pei (Kristien Hlabu 247)

Thawlawm Dawltu :March thlaa Ushers

Thawlawm Inhlantu :Pastor Lalsiesang Joute

Special No.

Secrtarial Report : Secretay HCFM

Finance Report :Fin. Secy HCFM

Special No.

Thuhriltu :Pastor Lalsiesang Joute

Mithar Lomlutna : Chairman,HCFM

Mitin a hun taka kim seng dinga inhriettir ei nih.

1 comment:

  1. Marc Bhai Phare Phare..... Part II nghakhla aum hle...

    ReplyDelete